Rezultati sinhronog posmatranja sivih vetruški u 2011

Masovno jesenje okupljanje sivih vetruški na našem podneblju je veoma retka i nesvakidašnja pojava. Ptice (odrasle i tek osamostaljene malade ptice, koji još uče veštine leta) u ranojesenjem periodu grupišu se u manja ili veća jata i love leteće insekte, a na karaju dana kada doće veče, izabru neko mirno mesto, najčešće je to neki odgovarajući šumarak, drvored ili napušteni salaš sa grupom drveća, i tu se skupljaju u velikom broju.

Njihov broj često premašuje i hiljadu jedinki, i tako noć provedu zajedno. Pre zauzimanja mesta za noćenje, pred sumrak okupljaju se na visokonaponskim ili srednjenaponskim električnim stubovima i vodovima, sređivaju pera, i nakon toga zauzimaju mesta gde će provesti noć. Ovakav način okupljanja sivih vetruški počinje po završetku gnežđenja, tj. od druge polovine avgusta i traje sve do kraja septembra ili do početka oktobra. Do tada, svaka jedinka koja se pojavljuje u Karpatskom basenu napušta područje gnežđenja i kreće na dug put od više hiljada kilometara ka Africi do mesta zimovanja. Za vreme okupljanja obilaze okolna gnezdilišta, kao i ceo Karpatski basen, šta više dosta njih posećuje i zapadno-evropske države sve do Skandinavije, a na istoku do istočnih krajeva Ukrajine. Jesen, sve hladniji severozapadni vetrovi odnesu sa sobom plave bisere naših ravnica.

Kao laste na žici (Foto: Peter Palatitz)

 

Od 2. nedelje avgusta do kraja septembra na svim programskim područjima jednom nedeljno smo pratili jesenje okupljanje sivih vetruški, dakle svake srede smo vrišili sinhrono posmatranje i brojanje sivih vetruški na noćilištima. Na svakom programskom području smo registrovali sive vetruške u promenjenom broju.

Na programskom području treće nedelje u septembru broj istovremo posmatranih jedinki je dostigao cifru od 1500 primeraka u 12 različitih noćilišta. Rezultati sinhronog brojanja su prikazani u grafikonima po lokacijama posmatranja.

Rezulatati sinhronog brojanja na programskom području u 2011. godini (grafikon: Sabolč Šolt)

 

U odnosu na rezultate septembarskih brojanja predhodnih godina, ove godine najveći broj jedinki, pik seobe smo registrovali nešto kasnije. U odnosu na ranijih godina broj mladih ptica u jatima je bio veći. U jesenjem periodu smo i na vojvođanskim i na mađarskim okupljalištima smo posmatrali prstenovane jedinke. U Vojvodini su viđene ptice sa mađarskim prstenom, a u Mađarskoj sa vojvođanskim prstenom.

Najmasovnije okupljanje sivih vetruški, jata više od hiljadu primeraka smo registrovali na istočnim „krajevima”, na području Nacionalnog Parka „Kiškunšag”, u Parcijumu (Rumunija) i u Vojvodini. Na programskom području maksimalan broj jedinki (600 ptica) na jednom mestu treće nedelje u septemberu, tj. u vreme maksimalne brojnosti u Karpatskom basenu, registrovano je u Vojvodini.

Rezulatati sinhronog brojanja na programskom području u 2011. godini (grafikon: Sabolč Šolt)

 

Najznačajnije mesto okupljanj sivih vetruški u 2011. godini

Maks. broj

Nacionalni park

Regija

Natura 2000 Code

600

-

Vojvodina

 

Nije Natura 2000 područje

272

KMNPI

Pustara Kirajheđeš

HUKM10004

245

KMNPI

Pustara Kopanč

HUKM10004

547

KMNPI

Pustara Vašarhelj

HUKM10004

580

KMNPI

Pustara Čerebokenj

HUKM10005

125

KNPI

Kiškunšag slani jezera

HUKN10002